
Ο όρος κανιβαλισμός των γαλαξιών, αναφέρεται στη σύγκρουση δύο γαλαξιών και κατά συνέπεια, στην απορρόφηση του ενός γαλαξία από τον άλλο.
Ο κοντινότερος σε εμάς γαλαξίας, η Ανδρομέδα, που είναι πάνω από 2.5 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, θα συγκρουστεί μαζί μας κάποια στιγμή στο μέλλον. Σε άλλα μέρη του σύμπαντος έχει ήδη παρατηρηθεί να συμβαίνει αυτό και υπάρχουν εντυπωσιακές φωτογραφίες που αποτυπώνουν τη σύγκρουση. Όλοι οι γαλαξίες κινούνται και αυτοί μέσα στο σύμπαν και σαν σώματα τεράστιας μάζας, όταν έρθουν κοντά, οι βαρυτικές τους δυνάμεις είναι τόσο ισχυρές ώστε θα “φάνε” ο ένας τον άλλον.
Εικόνα : Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας, κατευθύνεται προς εμάς με ταχύτητα 402.336χλμ/ώρα και θα συγκρουστεί μαζί μας σε περίπου 3.750.000.000 χρόνια. Φωτογραφία Άγγελος Καρακωνσταντάκης, Αστρονομική Ομάδα Φοιτητών Πανεπιστημίου Κρήτης
Πώς επιδρά η βαρύτητα πάνω στους γαλαξίες;
Ας σκεφτούμε ένα βαρυτικό κέντρο, και με αυτό πολύ απλά εννοώ τη γη. Κάθε φορά που χοροπηδάμε και θέλουμε να ξεφύγουμε, μας γυρίζει πίσω, σε αντίθεση με τους αστροναύτες που τους βλέπουμε γύρω από το διαστημικό σταθμό να αιωρούνται σε πεδίο έλλειψης βαρύτητας. Η μάζα της γης μας τραβάει πάνω της, όπως και ένας γαλαξίας μεγάλης μάζας τραβάει έναν γαλαξία που θα βρίσκεται κοντά του.
Πάντα ο ένας γαλαξίας θα καταβροχθίσει τον άλλο;
Ίσως. Η αλληλεπίδραση των γαλαξιών δε θα καταλήξει κάθε φορά σε βίαιες συγκρούσεις μεταξύ τους. Αν είναι αρκετά κοντά, αλλά και αρκετά μακριά ώστε να μην συγκρουστούν, αέριο από τον ένα γαλαξία θα πηγαίνει στον άλλο και θα δημιουργούνται ίνες ανάμεσά τους, όπου αυτό το αέριο αποτελείται κυρίως από υδρογόνο που μεταφέρεται. Αυτό το αέριο-μεσοαστρική ύλη, θα δημιουργήσει καινούργια αστέρια στον γαλαξία που θα το λάβει.
Έτσι, σιγά σιγά θα πέσει ο ένας μέσα στον άλλο, και πάλι, το πιο πιθανό αποτέλεσμα θα είναι το να γίνουν ένας.
Εικόνα : Οι γαλαξίες Μ81 και Μ82. Από τον Μ81 μεταφέρετε μεσοαστρική ύλη στον Μ82 και δημιουργεί αστρογέννεση. Φωτογραφία Άγγελος Καρακωνσταντάκης, Αστρονομική Ομάδα Φοιτητών Πανεπιστημίου Κρήτης
Γενικά, οι αλληλεπιδράσεις των γαλαξιών μελετούνται με προσομοιώσεις.
Παρατηρήσεις διάφορων “κελυφών” γύρω από ελλειπτικούς γαλαξίες, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι, πολλοί ελλειπτικοί γαλαξίες προέρχονται από την αλληλεπίδραση γαλαξιών και πιο συγκεκριμένα, δύο σπειροειδών ή δύο ελλειπτικών γαλαξιών ή ενός σπειροειδή και ενός ελλειπτικού. Οι σπειροειδείς γαλαξίες έχουν αστέρια με τροχιές στο επίπεδο του γαλαξία και με την αλληλεπίδραση οι τροχιές τυχοποιούνται στο χώρο και δημιουργούν έναν ελλειπτικό γαλαξία, στον οποίο, οι τροχιές των αστεριών δεν είναι πλέον μόνο στο επίπεδο αλλά σε όλο το χώρο γύρω από κάποιο βαρυτικό κέντρο. Αυτό μας λέει ότι είναι ουσιαστικά αδύνατο να προκύψει ένας σπειροειδής γαλαξίας από αλληλεπίδραση μεγάλων γαλαξιών. Σπειροειδείς γαλαξίες, προκύπτουν από αλληλεπιδράσεις με μικρούς γαλαξίες ή από διάφορους ακανόνιστους γαλαξίες.
Εν συντομία, ελλειπτικούς γαλαξίες ονομάζουμε γαλαξίες, κυρίως μεγάλης ηλικίας με λίγη μεσοαστρική ύλη και γέρικα άστρα, ενώ σπειροειδείς γαλαξίες εκείνους που τα άστρα κινούνται σε ένα επίπεδο, έχουν σπείρες και υπάρχει έντονη αστρογένεση. Παράδειγμα σπειροειδούς γαλαξία είναι εκείνου της Ανδρομέδας που φαίνεται στη φωτογραφία.
Από τις αλληλεπιδράσεις γαλαξιών, το να συγκρουστούν αστέρια μεταξύ τους είναι πολύ δύσκολο. Αν και θεωρούμε τους γαλαξίες πυκνούς σε αστέρια, ο κενός χώρος που υπάρχει ανάμεσα σε αυτά είναι πολύ μεγαλύτερος. Ας σκεφτούμε ότι η γη απέχει από τον ήλιο 8 λεπτά φωτός, δηλαδή την απόσταση θα την κάνει κάποιος εάν τρέχει με 3 * 108 μέτρα ανά δευτερόλεπτο. Το πιο κοντινό αστέρι σε εμάς, ο εγγύτερος του Κενταύρου, απέχει 4.22 έτη φωτός, δηλαδή με τα σημερινά τεχνολογικά μέσα χρειαζόμαστε πάνω από 80000 χρόνια για να φτάσουμε εκεί. Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει πολύ κενός χώρος μεταξύ των αστεριών, οπότε ακόμα και μετά τη συγχώνευση δύο γαλαξιών, είναι σχεδόν αδύνατο να συμβεί.
Οι εικόνες που μας έχουν δώσει μεγάλα τηλεσκόπια είναι μαγευτικές με τους συγκρουόμενους γαλαξίες να δημιουργούν διάφορα σχήματα.
Εικόνα 3: Από το τηλεσκόπιο Xαμπλ, ο γαλαξίας NGC4676 μετά από βίαιη σύγκρουση . Πηγή Wikipedia
Εικόνα 4: Ο γαλαξίας Whirlpool αλληλεπιδρά με το συνοδό του. Πηγή Wikipedia
Εικόνα 5: Οι γαλαξίες Antennae, σπειρωειδείς γαλαξίες, που έχουν πάρει σχήμα ανάποδης καρδιάς, Πηγή: The Antennae Galaxies – apod.nasa.gov/apod/ap150212.html
Εικόνα 6: Γαλαξίες που χαρακτηρίστηκαν ότι λάμπουν σαν πυγολαμπίδες. Ο κεντρικός γαλαξίας είναι ένας τεράστιος ελλειπτικός γαλαξία. Πηγή Wikipedia
Πηγές
Bradley W. Carroll and Dale A. Ostlie, (1996). Introduction to Modern Astrophysics, Cambridge University Press.
Πληροφορίες συντάκτη:
Κατερινιόβη Τριανταφυλλάκη
Η Κατερινιόβη Σπουδάζει φυσική και είναι μέλος της Αστρονομικής Ομάδας Φοιτητών του Πανεπιστημίου Κρήτης όπου μέσα από τις δράσεις της ομάδας με το κοινό προσπαθεί πάντα να εξηγήσει δύσκολα αστρονομικά ερωτήματα σε παιδάκια με απλό τρόπο. Της αρέσει να χάνεται στις σελίδες των βιβλίων, έχει ένα πάθος να ταξιδεύει, να γράφει και να ονειρεύεται.